Linzensoep

Zeer lekker linzensoep recept zodat je supermakkelijk zal genieten van een heerlijke, goedkope maaltijdsoep: gezond, vegetarisch en Voedselzandloper beproefd.

Rode linzen zijn mooi oranjerood wanneer je ze aankoopt maar verkleuren ietwat geel wanneer je ze kookt. Dat lijkt jammer, maar langer koken maakt dat de smaak en de textuur er vooral op verbetert. Voor extra smaak en toch nog een kleine injectie van rode kleur, voegen we tomaten toe.

Uiteraard kan je ook andere linzen kiezen, welke je meestal wel eerst een tijdje moet weken in water en hoogstwaarschijnlijk langer moet laten koken dan rode linzen.

Wat zijn linzen?

Linzen zijn de gedroogde zaadjes van de “linze” plant: een niet hoger dan 40 cm groeiende struik van de peulvruchtenfamilie. De linze heeft flink wat warmte nodig, en wordt daarom ook klassiek geteeld in het Middellandse Zeegebied en Anatolië – het Aziatische, Turkse schiereiland (lees hier hoe je Turkse rode linzensoep maakt) – , dat reeds in het Neolithicum (nieuwe stenen tijdperk) bewoond werd.

Blijkt dat in de bijbel linzensoep reeds in het Oude Testament ter sprake komt en Griekse archeologische vondsten wijzen uit dat de plant reeds zo een 13000 jaar geleden geteeld werd.

Je kan de linzen in hun geheel kopen, of je kan ze zonder de zaadhuid (het vliesje) kopen (denk ook spliterwten): dus de 2 zaadlobben van het zaad. Voordeel is dat je splitlinzen veel minder lang moet koken om te garen.

Wat naamgeving betreft hier in Maleisië:

• dhal (of dal) zijn de splitlinzen,
• chilka (of chilka dal) zijn de linzen nog in hun vliesje

Is linzensoep gezond?

Linzen maken vooral deel uit van de Indische keuken (ook Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka), waar het geserveerd wordt met rijst of klassiek bereide roti of chapati (platte broden) en zo deel uitmaakt van een toch voedzaam en gebalanceerd dieet met weinig tot zelfs geen vlees.

Mijn Indische vriendin leeft op een dieet van flink wat (blad)groenten, linzen, geen eieren (wegens zuivelintolerant) met weinig vlees, rijst en zelf gebakken platbroden. Haar cholesterol is duidelijk lager dan de mijne dezer dagen (heb net een periode achter de rug waar ik zonder meer elke dag 1, 2, tot 3 eieren at, met soms nog de eierdooiers van zij die “wel op hun cholesterol letten”). Om maar te zeggen: linzen lijken bij Indiërs niet echt ongezond.

Dr. Kris Verburgh van De Voedselzandloper vindt linzen een goede eiwitbron. Dr. Loren Cordain van het Paleo Dieet vindt linzen dan weer ongezond… Dus wie moet je weer geloven of volgen? (Lees hier het verschil en de gelijkenissen tussen De Voedselzandloper en Het Paleo Dieet.)

Feit is dat linzen een bron zijn van eiwitten:

• de helft zoveel als in een zelfde gewicht aan gekookt ei,
• 2.5x zoveel als tarwe en
• 3.5x zoveel als in rijst.

Moest bovenstaand lijstje je enige referentiepunt tot gezonde voeding zijn, en denk je dat “meer = beter”, dan ga je dus voortaan alleen nog eieren eten…

Denk je dat vlees de beste eiwitleverancier is… dan moet je toch even vermelden wat je onder “beste” verstaat. Weet ook dat eiwitten een bron kunnen zijn van koolhydraten, dus een verteerd eiwit wordt daarom niet gebruikt als opbouwstof voor eiwit in je lichaam.

Allemaal foute boel mogelijkheden om wetenschappelijke getallen te interpreteren, dus extra feiten die dienen vermeldt:

• eiwit uit planten wordt minder goed door ons lichaam verteerd dan eiwit uit vlees, maar zegt dus niets over hoe het eiwit verder in het lichaam wordt gebruikt.
• vitaminen en mineralen verhogen ten sterkste de verteerbaarheid van plantaardige eiwitten, en zitten linzen toch wel “boordevol” met extra vitaminen en mineralen
• hoe je de linzen bewerkt, beïnvloedt mede de verteerbaarheid: langer weken en langer koken verhoogt de verteerbaarheid (een gegeven dat we in de praktijk zien overgeleverd in generaties klassieke bereidingen van linzen)
• eiwitten uit linzen gecombineerd met eiwitten uit andere voedingsbronnen resulteren in een betere totaalopname van eiwitten (een gegeven dat we in de praktijk zien overgeleverd in generaties klassieke bereidingen van peulvruchtencombinaties:
  • granen en peulvruchten (helemaal niet paleo)
  • melkproducten en peulvruchten (ook helemaal niet paleo)
  • zaden en peulvruchten (niet paleo, wel voedselzandloper: lees hier meer over eiwitcombinaties)
• hoe jij eiwitten verteert hangt af van: je huidige dieet, je leeftijd, je gezondheid, je gewicht, je geslacht… of anders gezegd: niet wat je eet, maar wel hoe goed en hoe snel je lichaamscellen de eiwitten kunnen metaboliseren.

Frances Moore Lappé – die mensen zoals jij en ik aan de basis willen zien van wat wij graag te koop zien in de (super)markten – schreef in 1981 al dat er maar 3 uitzonderingen zijn waar een eiwitgebrek kan optreden in een plantenrijk dieet dat ofwel zeer rijk is aan:

• zeer veel fruit
• zeer veel knolgewassen (zoals zoete aardappel of cassava)
• zeer veel junkfood gebaseerd op geraffineerde bloem, suikers en vet.

Voeg daaraan toe dat linzen zeer rijk zijn aan … RS oftewel ‘resistent zetmeel’ (Resistant Starch). Nederland’s meest gelezen Polderpaleo guru Melchior Meijer beschrijft hier in het lang en het breed waarom RS dan wel goed is voor je innerlijke gezondheid. Samengevat:

Onze darmen worden bewoond door miljarden bacteriën die ons voorzien van ontzettend veel vitaminen en mineralen, wat resulteert in het buiten houden van allerhande ongewenste bacteriën dankzij een uitstekend immuunsysteem en… een hoopje bruin afval.

Lukt het deze bacteriën niet om uit ons (ongezond) eten de vitaminen en mineralen te halen, dan wordt je al gauw ziek wegens een zwak immuunsysteem en… het stevig hoopje bruin afval verandert in een plasje bruin diarree.

RS zijn dus koolhydraten die niet in onze bloedstroom terechtkomen, maar wel als voedselbron dienen voor het allegaartje aan bacteriën, die er wel voor zorgen dat je voldoende vitaminen en mineralen uit je voeding haalt.

Bovendien worden bepaalde RS in de dikke darm gefermenteerd tot onder andere boterzuur dat kankervoorkomende en ontstekingsremmende eigenschappen bevat, zodat je darmflora en jezelf gezonder zullen blijven. Enige nadeel van dit alles is een beetje extra winderigheid, maar liever dat dan kanker, te hoge bloedsuikers, een slecht humeur, een te hoge bloeddruk, teveel lichaamsgewicht en alsmaar een hongerig gevoel.

Conclusie: zijn linzen gezond?

Ieder mens is anders, dus wat werkt voor jou, is goed voor jou…

Jammer genoeg is er het “puntje van de ijsberg” dat je misschien pas ziet na jarenlang voedsel te eten waarvan je dacht dat het gezond was. Of zoals ik: pas na een 40tal jaar ontdekken dat gluten en mijn spijsvertering niet goed samengaan en dat – in plaats van “ermee te leren leven” – het voor mij zoveel makkelijker en leuker is om gewoon nooit nog “1 gluut” aan te raken.

Voel je je goed bij het eten van linzen (nergens problemen, een goed humeur, blij in je vel, genoeg energie…), dan lijkt het mij logisch dat je ze kan blijven eten. Wil je leven zoals onze “paleo dieet” voorouders, dan zijn peulvruchten ongewenst, maar weet dat ook alle andere groenten en fruit uit de supermarkt niet op het menu stonden in het stenen tijdperk.

Aan jouw de keuze met de logica: vind je dat het beter kan met je gezondheid, ga dan 1 maand strikt paleo leven zonder granen, zonder zuivel en zonder peulvruchten. Voel je na een maand duidelijk verbetering, dan heb je alvast een basis ontdekt om gezonder te leven.